از درخت‌کاری تا مشورت جمعی (فوندائک در ویلاریکا)

همیشه حاصل‌خیزی خاک در یک منطقه به نفع مردم اون منطقه نیست. روایت مردم ویلاریکا نمونه‌ای از این موضوع است. مواجهه آنان با این چالش و مسیری که برای کمک به خود یافتند را در این اپیزود می‌شنویم.

***

ما در اپیزود قبلی راجع به موسسه فوندائیک صحبت کردیم و درباره تاریخچه و رویکردش براتون گفتم. پس پیشنهاد میدم قبل از این قسمت، قسمت قبلی رو گوش بدین. تو این قسمت می‌خوام یکی از تجربه‌های جالب این موسسه که تونسته تغییری در شرایط یک منطقه ایجاد کنه رو براتون روایت کنم.

ویلا ریکا یک ناحیه مسکونی در کلمبیاست که در منطقه نورته دل کائوکا واقع شده. میانگین دمای این منطقه حدود ۲۵ درجه سانتیگراده و منطقه گرمی به شمار میاد. چون زمین این منطقه کاملاً مسطحه در نتیجه، ویلا ریکا به منطقه‌ای برای کشاورزی تبدیل شده و محصولاتی مثل نیشکر، میوه‌ها، سبزیجات و غیره در اون رشد می‌کنن.

اما مردم ویلا ریکا در دوره‌ای با یک مشکل اساسی روبرو شدن. اونم این بود که به دلیل حاصل‌خیزی خاک این منطقه خیلی از کارخونه‌های بزرگ قند شروع کردن توی این منطقه نیشکر کاشتن. کم کم تولید نیشکر به حدی زیاد شد که کشاورزا مجبور شدن زمین‌هاشون رو به کارخونه‌های قند اجاره بدن چون عملا انگار تنها محصولی که انتظار می‌رفت از این زمین‌ها برداشت بشه، نیشکر بود. این موضوع یک تهدید برای زمین‌های سنتی و کشاورزای محلی به حساب میومد. چون در طول سال‌ها فقط یک محصول در این زمین‌ها کاشته شده بود. این باعث شده بود حاصل‌خیزی و ظرفیت تولیدی خاک کم بشه و این وضعیت رو خیلی چیزای دیگه هم تاثیر گذاشته بود، مثلا روی وضعیت مالی خانواده‌ها، چون اونها دیگه نمی‌تونستن از همه امکانات زمینشون برای تولید استفاده کنن و یا مثلا روی عادات غذایی مردم تاثیر منفی گذاشته بود و وقتی مجموعه این تاثیرات منفی در یک جامعه‌ای اتفاق میفته روی روابط اجمتاعی و نوع ارتباطاتی که مردم با هم دارن هم تاثیر منفی می‌ذاره.

تو این شرایط بود که فوندائیک تصمیم گرفت در مورد احیای زمین‌های کشاورزی این منطقه کاری انجام بده. این موسسه اول اومد یک جریان آموزشی راه انداخت و از مردم دعوت می‌کرد که به این مسیر یادگیری بپیوندن. فوندائیک سال‌ها این تجربه رو داشت که اگه مردم آگاهی کافی درباره حفظ محیط زیست و نحوه کشاورزی پایدار پیدا کنن خودشون تبدیل میشن به قهرمانان توسعه منطقه‌شون. پس با این هدف کار رو شروع کرد.

سال  ۲۰۱۲ بود که  فوندائیک پروژه‌ای رو در شهر ویلا ریکا شروع کرد. اونا اومدن زمینی به مساحت 11.5 هکتار رو انتخاب کردن و در اون شروع کردن به کاشت گونه‌های بومی منطقه و هدفشون این بود که یک جنگل خشک استوایی طراحی کنن. در این پروژه چند نهاد دولتی و همینطور ساکنان محلی هم مشارکت داشتن. این آغاز فرآیند احیای جنگل با گیاهان بومی بود، همینطور این کار به توسعه مواد آموزشی برای جمعیت محلی هم منجر شد.

حالا بررسی کنیم ببینیم چنین پروژه‌ای چه دستاوردهایی داشته: اولا اینکه یک منطقه با مساحت ۱۱.۵ هکتار با گونه‌های گیاهی بومی احیا شد. دوم اینکه این تجربه نمونه‌ای بود برای کشاورزان و دانش آموزان که ببینن چطور میشه زمین رو بازسازی و نگهداری کرد. از طرفی این پروژه از دانش سنتی موجود در منطقه کمک زیادی گرفته بود و این باعث شده بود این دانش حفظ بشه و یادگیری‌هاش از دست نره. فعالیت‌هایی که انجام میشد و مطالعاتی که در حین پروژه با مردم محلی شکل گرفت کمک کرد آگاهی جوونا و بچه‌های جامعه درباره اهمیت حفظ محیط زیست بیشتر بشه. همینطور اونا حالا با بسیاری از گیاه‌های بومی منطقشون آشنایی پیدا کرده بودن. یک تاثیر دیگه پروژه در این بود که حالا منبعی از دونه‌های متنوع گیاهی وجود داشت که ساکنان منطقه می‌تونستن برای کاشت‌های جدید خودشون اونها رو استفاده کنن و نهایتا فضایی که ایجاد شده بود و زیبایی که در اثر کاشت این محصولات در این منطقه دیده میشد باعث شد مردم بیشتری نسبت به طبیعت و نعمت‌های خدا قدردان و شکرگزار باشن.

در مرحله بعد فوندائیک یک حرکت مهم دیگه رو ایجاد کرد. اونا اومدن با کمک زیست‌شناسان و کشاورزان برجسته منطقه از مزارع سنتی بازدید کردن و در این بازدیدها ۱۰۰ گونه گیاهی بومی رو شناسایی کردن. بعضی از این گونه‌های گیاهی در معرض خطر نابودی قرار داشتن.

…