سوال پرسیدن
در طول روز چقدر سوال به ذهن شما میآید؟ این سوالات مربوط به چه چیزهایی هستند؟ درباره کودکتان چطور؟ سوال خوب پرسیدن چگونه میتواند به کودک ما کمک کند؟ در این اپیزود به این موضوع میپردازیم.
***
سلام. من درنا پارسا هستم. به پادکست مداد نارنجی فرزندم خوش اومدین.
یک سوال دارم. سوالم درباره خود سوال پرسیدن هست. میخوام بدونم در طی روز چند سوال در ذهن شما ایجاد میشه؟ تا به حال به این موضوع فکر کرده بودین؟ فکر میکنین سوال پرسیدن چه فایدهای داره؟
ذهن انسانها پیچیدگیهای زیادی داره، اما یک موضوعی که مهمه فعال و پویا بودن ذهنه، ذهنی که پویاست در ارتباط با مسایل و چالشهای زندگی عملکرد بهتری داره. یکی از عوامل پویایی ذهن سوال پرسیدن و کنجکاو بودنه. خوبه از خودمون بپرسیم ذهن ما در ارتباط با اطرافمون چقدر کنجکاوه؟ برخورد ما نسبت به سوالات کودکانمون چطور هست؟
این موضوعات مهمیه. جامعه امروز افراد رو به سمت فکر نکردن هل میده، خلاقیت رو نادیده میگیره و سیستم ارباب رعیت رواج میدهد. البته به صورت نوین این سیستم را پرورش میده، مثلا این تصور رو در بسیاری فضاها ترویج میده که اگر پول داشته باشی انسان موفق و خوشحالی هستی. پس شبانهروز باید کار کرد برای کارفرمایان تا زندگی خوبی داشته باشیم و هیچ توجهی به استعدادات و تواناییهای افراد نمیکنه و خلاقیت جایی در این سیستم نداره، اما اگر آگاهی عمیقتر و ذهنی پویاتر به کمک تصمیمگیریهای زندگیمون بیاد میتونیم در مسیر توسعه استعدادهامون حرکت کنیم و احساس رشد و پیشرفت و نهایتا رضایت بیشتر در حین طی کردن مسیر زندگی داشته باشیم. یکی از عوامل ذهن پویا، ذهن پرسشگر بود. خب تصور کنیم حالا ذهن ما سوالاتی داره، مرحله بعدی پیدا کردن جواب سوالات از منابع معتبره. منابعی که به حقیقت نزدیکتر باشه. خوبه که علت به وجود آمدن سوالات ذهنیمون رو بررسی کنیم که چی شد این سوال در ذهن من ایجاد شد. آیا مثلا فقط جنبه غر زدن داره یا علت آن نگرانیه یا واقعا از سر کنجکاویه؟ میتوانیم چند روز تمرین کنیم و ببینیم نسبت به چه موضوعاتی سوال داریم و آنها را یادداشت کنیم و به دنبال جواب بگردیم. هر چی بیشتر به سوالات ذهنیمون جواب بدیم آگاهی ما بیشتر میشه و احساس امنیت بیشتری نسبت به اطرافمون پیدا میکنیم. حالا بریم سراغ بچهها.
بچهها دانشمندان کوچکی هستند که به این دنیا میایند و میتوانند دنیای اطرافشان را کشف کنند، ما به عنوان پدر و مادر و یا مربی میخواهیم در این جستجو به کودکانمون کمک کنیم. برای شناخت جهان و ایجاد تجربههای متفاوت باید والدین پرسشگری باشیم.
چطور میتونیم سوال خوب پرسیدن رو در بچهها تقویت کنیم؟
یک راه اینه که در مورد پدیدههای طبیعی ازشون سوال بپرسیم و برای جواب، دنبال منابع معتبر باشیم تا بچهها یاد بگیرن که بعد از پرسیدن سوال چطور دنبال جوابشون باشن.
خوبه که بستری آماده کنیم تا ذهن بچهها فعال بشه. مثلا در مورد فرایند درست شدن چای که روزانه میخوریم با بچهها صحبت کنیم، فیلم در موردش نشان بدیم، و فرایندش رو به طور دقیق توضیح بدیم. در عین حال باید بدونیم که کودکان به دلایل متفاوتی سوال میپرسن. مثلا ممکنه گاهی نسبت به موضوعی احساس نگرانی داشته باشن. به این گفتگو توجه کنین:
کودک: مامان تو پیر میشی؟
مادر: تو نگرانی که من پیر بشم؟
کودک: آره، آخه بابابزرگ دوستم پیر شده، نمیتونه راه بره.
مادر: آها تو نگرانی من نتونم راه برم؟
کودک: بله.
مادر: ببین من از خودم و پاهام مراقبت میکنم و پاهای سالمی دارم.
در این گفتگو نگرانی بچه پیر شدن نبود، بلکه فکر میکرد نکنه مادر نتونه راه بره. پس مهم هست که ببینید چرا سوال میپرسند و چه حسی پشت سوالش هست.
یا ممکنه کنجکاوی باعث سوالی بشه:
کودک: بابا، چرا برف سفیده؟
پدر: سوال جالبی بود، باید در موردش تحقیق کنم، چون منم نمیدونم.
بعضی وقتها واقعا بچهها کنجکاو هستند و دنبال جواب میگردند. اگر جوابی را نمیدانیم، میتونیم بهشون اطمینان بدیم که حتما دنبالش میگردیم و نتیجه رو بهت میگیم.
دوستان عزیز این اپیزود از پادکست مداد نارنجی فرزندم هم در همینجا به پایان میرسه. امیدوارم مطالب این قسمت براتون مفید بوده باشه. تا اپیزود بعدی خدانگهدارتون.