احساس و نیاز
فهمیدن احساس‌مان در مواقع مختلف و نیازی که در پشت آن داریم مهارتی است که از کودکی باید یاد بگیریم. در این اپیزود درباره این مهارت و اینکه چطور می‌توانیم آن را در کودکان‌مان تقویت کنیم می‌شنویم.
***
به پادکست مداد نارنجی فرزندم خوش اومدین. ما قصد داریم این پادکست رو به شکل هم‌زمان با پادکست مداد نارنجی برای شما پخش کنیم و در حالی که با بچه‌ها درباره موضوعی صحبت می‌کنیم، اینجا هم هم‌زمان به همون موضوع ولی از دیدگاه والدین بپردازیم. این هفته در هر دو پادکست راجع به بیان احساس و نیاز صحبت می‌کنیم. مفهومی که درک و یادگیریش برای هر خانواده‌ای برای تقویت روابط متقابل لازمه.
مجموعه احساساتی که ما معمولا می‌شناسیم و از آن در صحبت‌هامون استفاده می‌کنیم بسیار محدود است. اگه الان از شما بپرسیم که چه حسی دارید شاید بگید خوشحال یا ناراحت و پیدا کردن احساسات دیگر ممکن است سخت باشد. احساسات تنوع بسیاری دارند به طوری که می‌توان لیست طولانی از احساسات مثبت یا منفی را تهیه کرد. اما چرا ما معمولا نمی‌توانیم احساس‌مان را به درستی در موقعیت‌های مختلفی که هستیم شناسایی کنیم؟ یک علت می‌تواند این باشد که چون ما با درونمون در ارتباط نیستیم و نیز عادت نداریم به احساسی که داریم فکر کنیم. در این قسمت سعی داریم در مورد شناخت احساسات و نیازها با هم صحبت کنیم.
دنیای امروز فرصت فکر کردن و بررسی کردن رو از آدم‌ها گرفته، میزان سرعت کارها و اطلاعاتی که دریافت می‌کنیم اینقدر بالاست که وقت نمی‌کنیم احساسات و نیازهامون رو شناسایی کنیم. مخصوصا این روزها که اخبار ناگوار زیاد می‌شنویم. تمام اطلاعاتی که ما در معرضش هستیم از جمله رسانه‌ها، اطرافیان و … در ما احساساتی به وجود می‌آورند، اگر این احساسات را نشناسیم و بهشون توجه نکنیم به صورت استرس یا مشغولیت‌های ذهنی خودشون رو نشون میدند .
حالا می‌خوایم با هم یک تمرینی بکنیم. برای چند ثانیه چشم‌هاتون رو ببندید و ببینید در این لحظه که به پاکدست گوش میدید چه حسی رو تجربه می‌کنید. عجله نکنید. چند نفس عمیق بکشید و حستون رو پیدا کنید. اگر دوست داشتین می‌تونین از لیست احساساتی که براتون در توضیحات پادکست گذاشتیم هم استفاده کنین. این لیست کمک می‌کنه که بعضی از اسامی احساسات رو که ممکنه به یاد نیاریم از این طریق پیدا کنیم. خب، بعد از انجام این تمرین بریم سراغ یک تمرین دیگه. ما چند جمله رو اینجا براتون می‌خونیم. تصور کنید این جملات رو ذهنتون داره به خودتون میگه. حالا فکر کنید نسبت به جملاتی که می‌شنوید چه احساساتی دارید. یادتون باشه حس خوب و بد رو استفاده نکنید. سعی کنید از واژگان احساسی بیشتری استفاده کنید. لیست اسامی احساسات هم در اختیار شماست.
– من فردی مسئول هستم.
– همسرم مرا دوست دارد.
– فرزندانم باعث افتخار هستند.
– زندگی سخت و دشوار است.
– روزهای سخت تمام می‌شود.
– امیدواری مهم‌ترین صفت انسان است.
دوستان خوبم چه احساساتی رو تجربه کردید؟
یادمون باشه در طی روز تحت تاثیر کلمات و جملات زیادی هستیم. به احساسات‌تون در لحظه آگاه شوید و بپذیرینش تا ظرف وجودیتون تحمل این حجم از اطلاعات رو داشته باشه.
وقتی ما به عنوان افراد بزرگسال این عادت پیدا کردن احساسات رو در خودمون تقویت می‌کنیم، به فرزندانمان هم می‌توانیم کمک کنیم تا از کودکی شناخت خوبی نسبت به احساسات خود و دنیای درونی خود پیدا کنند. می‌توانیم از طریق سوال کردن به بچه‌ها کمک کنیم که حسی که در لحظه دارند را شناسایی کنند. در اینجا چند مثال می‌زنیم تا با بیان احساس و نیاز بیشتر آشنا شوید.
بچه: حس عصبانیت دارد و گریه می‌کند و می‌گوید پفک می‌خواهد.
مادر: می‌دونم احساس عصبانیت داری و نیاز به غذا داری، فکر می‌کنی اگه اول غذا بخوری بعد پفک چطور‌ه؟
بچه: با صدای بلند آواز می‌خواند و با دست روی میز می‌زند.
مادر: دوست داری حس هیجانات رو خالی کنی؟ من هم نیاز به استراحت دارم، نظرت چیه بعد از استراحت کلی با هم بازی کنیم یا چند دقیقه الان بازی کنیم و بعد استراحت کنیم.
بچه: بابا من حوصله درس خوندن ندارم.
پدر: حس بی‌حوصلگی داری؟ فکر می‌کنی به چی نیاز داری و کی می‌تونی درس‌هاتو بخونی؟ اگه بخوای می‌تونم کمکت کنم.
در پادکست مداد نارنجی این هفته بچه‌ها به کمک داستانی درباره احساس و نیاز فکر می‌کنند و تمرین‌هایی رو انجام میدن. شاید بتونین در طول این هفته در کنار بچه‌ها با هم برای پیدا کردن احساسات و نیازها در طول روز تمرین کنین.
…
