Program Picture

گفتنی‌ها کم نیست - فصل ۲

کالبد حقیقت
۲۳ فروردین ۱۴۰۱

در این قسمت با سرگذشت منوچهر حکیم، پرفسور و بنیان‌گذار علم آناتومی و تشریح در ایران آشنا می‌شیم و در باره بیمارستان میثاقیه تهران، می‌شنویم.

***

داشتم به این فکر می‌کردم که هدف، لازمه ساختن جامعه‌ای پویاست. اگر اصلاح جامعه دغدغه مردم اون جامعه نباشه، ساختنش و داشتن یک دنیای بهتر، یک  آرزوی دست نیافتنی میشه. یگانگی نوع انسان، برابری زن ومرد، رفع تعصبات و هماهنگی علم و دین و خیلی اصول دیگه وقتی اتفاق میفته که دغدغۀ تک تک افراد جامعه بشه. ما برای اصلاح یک جامعه، نیازمند این هستیم که آگاهی کسب کنیم و سعی کنیم چه در بعد مادی و چه معنوی پیشرفت کنیم. در جامعه بهائی همواره انسان های بزرگی بودند و هستند که  برای خدمت به نوع انسان و مشارکت در تحول اجتماع تلاش کردند. انسان‌های عزیزی که علم و دین رو ناچیز نشمردند و برای پیشرفت بشر پا در میدان عمل گذاشتند. ‌حضرت عبدابها خطابه‌ای در این باره دارند که ترجمه‌اش رو براتون میخونم: «علم، اول تجلی الهی بر انسان است. جمیع کائنات از استعداد بالقوه برای کمال مادی برخوردار هستند. اما قوۀ کاوش فکری و تحصیل علم، فضیلتی برتر است که تنها انسان آن را داراست. سایر کائنات و موجودات از چنین استعداد و مقامی محروم.»

منوچهر حکیم در سال ١٢٨٩ در خانواده‌ای بهائی در تهران متولد شد. دوره ابتدایی رو در مدرس تربیت و دبیرستان رو در مدرسه‌های البرز و ثروت به پایان رسوند. ایشون بعد از تکمیل دوره دبیرستان برای ادامه تحصیل به فرانسه رفتند و در طی ۹ سال مدرک پزشکی عمومی گرفتند و دوره تخصصی تشریح رو به پایان رسوندند. ایشون یکی از بنیان گذاران علم تشریح و کالبد شناسی در ایران بودند. منوچهر حکیم در سال ۱۳۱۷، در فرانسه با خانم ژرمن لاوندی ازدواج کرد و بعد از گرفتن مدرک پزشکی به تهران برگشت و بعد از تموم شدن دوره نظام وظیفه در دانشکده تهران استخدام شد. ایشون بعد از دو سال مجددا به فرانسه برگشتند و پس از گذراندن دوره تخصصی در رشته داخلی و قبولی در امتحانات رسمی دولتی کشور فرانسه و اخذ عنوان پرفسور به ایران مراجعت نمودند. جالبه بدونید که ایشون جزو معدود ایرانیانی بودند که تو این امتحانات قبول شدند. پرفسور حکیم در فرانسه در رشته آناتومی موفق به کشفی شد که به نام ایشون در کتاب های پزشکی ثبت شده. ایشون همین طور در کنفرانس‌های مختلف پزشکی شرکت می‌کردند و مدتی هم در آمریکا مشغول به تحقیق شدند.

بعد از بازگشت به تهران ، پرفسور حکیم به عنوان استاد رشته آناتومی و کالبدشکافی در دانشگاه ملی مشغول به کار شد و مؤسس و رئیس کرسی آناتومی دانشگاه تهران بود. ایشون همچنین محققی معتبر و نویسندۀ چندین جلد کتاب آناتومی به زبان فارسی هم بود. پروفسور حکیم در سال ۱۳۵۴ نشان لژیون دونور فرانسه را به پاس خدمات بشر دوستانه‌اش دریافت کرد.

در مورد رشته کالبد شناسی و اهمیتش اگر بخوام بهتون بگم، ٰرشته علوم تشریحی قدیمی‌ترین شاخه علوم پایه پزشکیه و پایه‌ای برای اغلب شاخه‌های علوم پزشکی و به ویژه پزشکی بالینی هست. در تاریخچه تأسیس دانشکده‌های پزشکی اولین گروهی که تأسیس شده، گروه آناتومیه. به عبارتی آناتومی اصلی‌ترین گروه پایه و اساس پایه پزشکیه.

پرفسور حکیم به مدت سی سال در دانشگاه طهران و دانشگاه ملی به تدریس و تحقیق پرداختند و همچنین خدمات زیادی در توسعه و تکمیل بیمارستان میثاقیه انجام دادند، و سال‌ها به عنوان رئیس هیئت مدیره انجام وظیفه نمودند. از تالیفات ایشان میتوان به کتب کالبد شناسی بالینی، کالبد شناسی انسانی و کالبد شناسی دستگاه گوارش اشاره نمود.

در سال ۱۳۲۸ مصادف با ۱۹۴۹ عبدالمیثاق میثاقیه یکی از بهائیان سرشناس ایران ، ساختمانی جهت اسکان دانشجویان بهائی شهرستانی خریداری و پس از مشورت با محفل ملی بهائیان به جای تاسیس خوابگاه برای بهائیان یک بیمارستان مدرن برای عموم مردم تاسیس کرد و هدفشون این بود که به همه اعضای جامعه خدمت کنند. این بیمارستان که در اون مسلمانان، بهائیان و دیگر اقلیت‌های مذهبی در کنار هم کار و فعالیت می‌کردند، از مجهزترین بیمارستان‌های زمان خودش بود. پزشک ها و متخصصین دیگه مثل مهندسین، خدماتشون رو به این بیمارستان به صورت رایگان ارایه می کردند. در این بیمارستان دوره های پرستاری و بهیاری هم آموزش داده میشد و منوچهر حکیم، هم عضو مؤسس هیئت‌مدیره بیمارستان میثاقیه بود و هم به مدت ٣١ سال ریاست بیمارستان رو به عهده داشت.

news letter image

ثبت نام در خبرنامه