اهمیت مشورت در آئین بهائی
بخشی از کتاب آئین بهائی، نگرشی کوتاه به تاریخ و تعالیم.
در این قسمت: منظور از مشورت در آئین بهائی، تبادل نظر در محیطی است که مهمترین ویژگی آن رعایت …
***
تبادل نظر و اتخاذ تصمیم
حضرت بهاءاللّه میفرمایند:
«آسمان حکمت الهی به دو نیّر روشن و منیر، مشورت و شفقت و خیمهی نظم عالم به دو ستون قائم و برپا، مجازات و مکافات.»
منظور از مشورت در آیین بهائی تبادل نظر در محیطی است که مهمترین ویژگی آن رعایت ارزشهای اخلاقی و صفات معنوی بین مشورتکنندگان میباشد. چنان که مشورت در محیطی آکنده از وحدت، تفاهم و احترامِ متقابل صورت گیرد. نتیجهی آن اتّخاذ تصمیماتی سازنده و قابل اجرا خواهد بود. حضرت بهاءاللّه، مؤسّس آیین بهائی، توجّه ما را به لزوم مشورت سازنده به جهت اداره و تنظیم امور از جمله به این بیان معطوف داشتهاند:
«مشورت بر آگاهی بیفزاید و ظّن و گمان را به یقین تبدیل نماید. اوست سراج نورانی در عالم ظلمانی، راه نماید و هدایت کند. از برای هر امری مقام کمال و بلوغ بوده و خواهد بود. بلوغ و ظهور خرد به مشورت ظاهر.»
مشورت از دیدگاه بهائیان در جمیع سطوح زندگی لازم و قابل اجرا است. از این وسیله میتوان برای رفع مشکلات فردی، خانوادگی یا در مواری که به حرفه و شغل مربوط میشود استفاده نمود. اساس اداره و انتظام تشکیلات جوامع بهائی بر مشورت استوار است.
هدف از مشورت یافتن طریق صواب است، یعنی تلاش شود تا ضمن حصول وحدت در بین مشورتکنندگان بهترین راه حلّ برای موضوعی که برای آن به مشاوره نشستهاند یافت شود. اساس مشورت در آیین بهائی بر خلوص نیّت و آزادی مشورتکنندگان در بیان عقیده نهاده شده است. به بیان حضرت عبدالبهاء «بارقهی حقیقت شعاع ساطع از تصادم افکار است.»
محور اصلی امر مشاوره در دیانت بهائی عبارت از این است که شخص در نهایت آزادی به بیان عقیده پردازد و ابداً اصرار در رأی ننماید و ناظر به تمایلات خویش نگردد بلکه توجّه خود را مطلقاً به موضوع مورد بحث و یافتن راه حلّ مناسب معطوف دارد، زیرا تا بحث در مسائل نگردد، راه حلِّ مناسب معلوم نشود. یافتن راهِ حلِّ مناسب موکول به توجّه به نظرات همهی اصحاب شور و تعمّق در کلیّهی آراء است. شرط دیگر آن که مشورت در محیطی آکنده از الفت و محبّت صورت گیرد و اعتماد کامل بین مشورتکنندگان برقرار شود و دستورالعمل و نظاماتی که به جهت مشاورهی مفید و مؤثّر قرار داده شده است رعایت گردد.
مشاوره در آیین بهائی نیاز به اکتساب بینشی جدید و انس با طرز فکر و برخوردی نوین با امر مشورت دارد. تظاهر به صلح و سلام و مصالحه هیچ یک مقبول نبوده، بلکه هدف از مشاوره باید تنها معطوف به یافتن حقیقت گردد. روندی که به حصول اتّفاق آراء در امر مشاوره منجر شود نیاز به خواست و طلب صمیمانهی اصحابِ شور برای نیل به راهِحلِّ مناسب خواهد داشت. اصالت نتایج حاصل از یک مشاوره خود حکایت از آن نماید که تا چه اندازه مشورتکنندگان به درک رموز و مبانی یک مشاورهی مفید و مؤثّر پیبرده و آن را به کار بستهاند.
برخی از جنبههای مشورت در آیین بهائی:
- ایجاد فضایی روحانی از طریق خواندن دعا و مناجات و طلبِ تأیید از درگاه حضرت پروردگار.
- بیان عقیده و رأی در نهایت آزادی.
- جستجوی حقیقت و یافتن راهِ حلِّ مناسب و احتراز از پافشاری در آراء شخصی.
- قائل شدن تفاوت بین پیشنهاد و عضو ارائهکنندهی آن (عدم رنجش از آراء مخالف).
- روش اعضاء شور باید مبتنی بر فضائل اخلاقی باشد مثل تواضع، فروتنی، احترام به عقاید دیگران و صبر و حوصله در مواردی که یافتن راهِ حلِّ مناسب به سهولت ممکن نگردد.
- بیان آراء «در نهایتِ خلوص و وقار و سکون و آداب» و رعایت دقّت و اعتدال در بیانِ مطالب.
- همهی مشورتکنندگان باید از صمیمِ قلب به این اصل معتقد باشند که مهمترین شرطِ مشاورهی ثمربخش همانا رعایت اصل وحدت و یگانگی بین ایشان است.