Program Picture

آموزه‌های نو - فصل ۱

قسمت ۲۰
۲۸ مرداد ۱۳۹۵

مرور دو مقالۀ «علل بروز نسل­‌کشی» و «خانوادۀ جهانی، واکنشی به نسل‌کشی»، نوشتۀ هالی نای­ست برِم.

***

فرزاد: دوستان سلام؛ با یک برنامه‌ی دیگه از مجموعه «آموزه‌های نو»، به اتفاق پریسا، با شما هستیم.

پریسا: سلام من رو هم از استودیوی رادیو پیام دوست در کانادا پذیرا باشید.

فرزاد: هفتۀ پیش مقالۀ اول از مجموعه سه قسمتی «ما و نسل­‌کشی» را با هم مرور می­‌کنیم که آن را هالی نای­سِت بِرِم نوشته.

پریسا: این هفته نگاهی می‎کنیم به دو مقالۀ آخر این مجموعه، با عناوین «علل بروز نسل­‌کشی» و «خانوادۀ جهانی، واکنشی به نسل‎کشی».

فرزاد: دوستان، لطفا با برنامه امروز ما همراه باشید.

پریسا: در مقاله اول، هالی نای­سِت بِرِم نسل­‌کشی را تعریف کرد و توضیح داد که چطور نسل­‌کشی به عنوان یک عمل مجرمانه و جنایتکارانه در مجامع بین‌­المللی شناخته شد. در مقاله دوم این مجموعه که امروز آن را با هم مرور می­‌کنیم، هالی نای­سِت توضیح می‎دهد چرا نسل­‌کشی اتفاق می‌­افتد.

فرزاد: و فهمیدن دلایل شروع نسل­‌کشی­‌ها به ما کمک می­‌کند بفهمیم چطور می­‌شود جلوی آن را گرفت. درسته؟

پریسا: همینطوره.

فرزاد: ظاهرا برای تحقیق درباره علل بروز نسل­‌کشی هم با کسانی که مرتکب این کار شده­‌اند، و هم با کسانی که از نسل‌­کشی­‌ها جان سالم به در برده‌­اند، مصاحبه کرده.

پریسا: بله. هالی نای­سِت در سفری به رواندا، با مرد 50 ساله­‌ای به نام ژان-پُل مصاحبه می­‌کند. ژان-پُل که به اتهام ارتکاب نسل­کشی محاکمه و مجرم شناخته شده بود، دوران محکومیتش را در مرکز خدمات اجتماعی می­گذرانده. نای­سِت می‎گوید: «ژان-پُل متعلق به گروه قومی هوتو بود که اکثر مردم رواندا را تشکیل می‌دهند. وقتی که نسل­‌کشی شروع شد، او کشاورزی بود با زن و بچه. هیچ سابقه جنایی یا رفتار خشونت­‌آمیزی نداشت. با وجود این، خشونت­‌ها که بالا گرفت، رهبران محلی او را قانع کردند که توتسی­‌ها، دیگر گروه قومی رواندا، خطرناک­‌اند و ممکن است به خانواده‌­اش آسیب برسانند. ژان-پُل برای جلوگیری از چنین اتفاقی به شبه‌­نظامیانی پیوست که توتسی­‌ها را پیدا می­‌کردند و می­‌کشتند.»

فرزاد: پس چیزی که باعث شد ژان-پُل دست به چنین کاری بزند، ترس بوده؛ ترس از اینکه توتسی­‌ها به خانواده‌­اش آسیب برسانند.

پریسا: بله، ترس یک عامل بوده.

فرزاد: اما این ترس از کجا ناشی می‎شده؟

پریسا: هالی نای­سِت معتقده که این ترس ناشی از ذهنیتِ تقابل ما و آنهایی بود که از کودکی در گوش ژان-پُل کرده بودند. در مدرسه ابتدایی، یاد گرفته بود که هوتوها و توتسی‌­ها کاملا گروه­‌های متفاوتی­‌اند. اما در واقعیت، هوتوها و توتسی­‌ها چیزی­‌اند که جامعه­‌شناسان به آن گروه‌­های برساختۀ جامعه می­‌گویند. یعنی این گروه‌­ها، مثل هر گروه نژادی یا قومی دیگری، از نظر طبیعی تفاوتی با هم ندارند.

فرزاد: این برساخته‌­ها باید خیلی واقعی به نظر بیایند که یکی را قانع کنند آدم بکشد.

پریسا: همین­طوره. وقتی که هالی نای­سِت از ژان-پُل حرف می­‌زند، باورش واقعا سخت است که او در طی نسل­‌کشی رواندا دو نفر را کشته باشد. نای­سِت می­گوید: «در سراسر مصاحبه لبخند می­زد و می­‌خندید. درباره نوه‌­هایش می­گفت و اینکه دلش برای دیدن آنها پر می­‌کشد. همه اینها گواه این بود که آنهایی که مرتکب نسل­‌کشی می‌شوند ذاتاً شرور نیستند بلکه آدم­‌های معمولی­‌ای هستند که در مواجهه با شرایطی خاص دست به کارهایی وحشتناک می‎زنند.»

فرزاد: خب، این شرایط خاص اجتماعی چیه که باعث می­‌شود یک آدم معمولی دست به آدم­‌کشی بزند؟ فهم این شرایط اجتماعی برای فهم نسل­‌کشی خیلی مهم است.

پریسا: هالی نای­سِت در ادامه تحقیقش تصویری از این شرایط اجتماعی ترسیم می‌­کند. اون می­گه: «ترس ژان-پُل تا حدی ناشی از جنگ داخلی‌ای بود که چند سال پیش از نسل­‌کشی بین هوتوها و توتسی­‌ها درگرفته بود. آن جنگ باعث بی­‌ثباتی و در نتیجه، ایجاد ترس، در رواندا شده بود. تصور ژان-پُل از اینکه هوتوها و توتسی­‌ها کاملا با هم فرق دارند تصوری رایج بود. رهبران سیاسی و دولتی با استفاده از رسانه‌­ها این باور را به مردم خورانده بودند که توتسی­‌ها انسان نیستند. رهبران سیاسی می­‌گفتند که توتسی‌­ها سوسک­‌های خطرناکی هستند که باید ریشه­‌کن بشوند. این طرز فکر به نفع این رهبران بود چون توتسی­‌ها را تهدیدی برای قدرت خود می‌­دانستند.»

کامران: خب، آیا نتایج تحقیقات هالی نای­سِت در مورد بقیه نسل­‌کشی­‌ها هم صدق می­‌کند؟

news letter image

ثبت نام در خبرنامه