رقصان میان اعداد

در این قسمت قرار است با مریم میرزاخانی، ریاضی‌دان مشهور ایرانی بیشتر آشنا شویم.

***

چند روزی هست که به این فکر می‌کنم هرچی سن ما آدم‌ها بالاتر میره، بیشتر می‌فهمیم زندگی و عمرمون کوتاه‌تر از چیزی هست که فکر می‌کردیم. گاهی نگران این میشیم که زمان برای رسیدن به اهدافمون کم داریم، گاهی از نرسیدن به آرزوهامون می‌ترسیم، ولی در کنار این نگرانی‌ها و ترسیدن‌ها گاهی به پذیرش واقعیت زندگی می‌رسیم. پی می‌بریم ما فراتر از این زمانی هستیم که ازش می‌ترسیم.

من باور دارم همه آدم ها ارزشمند هستند، بعضی‌هاشون خاطره می‌سازند تو قلب آدم‌هایی که دوستشون دارند. بعضی‌هاشون اسمشون میره تو کتابا، بعضی‌ها باعث تغییر تو تاریخ میشند و خیلی‌ها از خودشون اثری به جا می‌ذارند که می‌تونه جهانی رو تغییر بده.

تو این قسمت می‌خوایم راجع به زنی بشنویم که اثر نوینی در علوم ریاضی از خودش به جای گذاشت.

مریم میرزاخانی در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۵۶ در تهران به دنیا آمد. مریم بعد از تموم شدن دوره ابتدایی وارد مدرسه فرزانگان تهران شد، جایی که دانش آموزها یا استعداد خاصی داشتند و یا نمره‌های درسیشون بالا بود و در همین جا دوران دبیرستانش رو به پایان رسوند. مریم میرزاخانی در دوران کودکی علاقه زیادی به نویسنده شدن داشت و بهترین سرگرمیش خوندن رمان بود. تو همون مدرسه با بهترین دوستش، رویا بهشتی آشنا شد. در نزدیکی دبیرستانشون چند کتاب فروشی بود که از تفریحات اون و دوستش این بود که بعد از مدرسه به کتاب فروشی‌ها برند و کتاب‌های مورد علاقه شون رو بخرن. مریم اولین دختری بود که موفق شد مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی رو کسب کنه و جزو اولین نفراتی بود که تونست تو المپیاد نمره کامل رو بگیره.

اواخر سال  ۱۳۷۶، طی مسافرتی همه دانشجویان برای شرکت در بیست و دومین دوره‌ مسابقات ریاضی به اهواز سفر کردند اما متاسفانه تو راه برگشت به تهران اتوبوس اون‌ها به دره سقوط کرد که در این حادثه تلخ 6 نفر از استعدادهای درخشان جان خودشون رو از دست دادند، اما مریم میرزاخانی از این حادثه جان سالم به در برد. مریم میرزاخانی، با تمام شدن دوران دبیرستانش موفق شد تو دانشگاه صنعتی شریف ادامه تحصیل بده. مریم برای انتخاب رشته، تصمیم نهاییش رو گرفت. اون عاشق ریاضی بود و بین گرایش‌های مختلف ریاضیات دانشگاهی، به ریاضی محض علاقه بیشتری داشت. مریم بعد از گرفتن مدرک کارشناسی ارشد برای ادامه تحصیل به کشور آمریکا رفت و از اونجا وارد دانشگاه هاروارد شد. تو سال ۱۳۸۳ دکترای ریاضی رو زیر نظر پروفسور کرتیس مک مولن گرفت و پس از اون فورا به سمت محقق در موسسه ریاضیات کلی و به ‌عنوان پروفسور ریاضی در دانشگاه پرینستون آمریکا برگزیده شد. مریم میرزا خانی با حدود 4 سال استادیاری تونست به عنوان استاد در دانشگاه استنفورد تدریس کنه.

تو سال ۲۰۰۵ نشریه پاپیولار ساینس آمریکا اون رو به عنوان یکی از ۱۰ ذهنِ جوان جهان انتخاب کرد. خیلی از ما شاید از فرمول‌ها و معادلات ریاضی سردر نیاریم ولی خب همین‌ها بدون اینکه زیاد ازشون چیزی بدونیم رو دنیا و زندگی روزمره‌مون تاًثیر میذارند و خیلی وقت‌ها ما سلامتیمون، و اتفاق‌های ساده که بدون فکر کردن یا تلاشی حل میشند رو مدیون دانشمندانی هستیم که بیشتر زمان عمرشون رو صرف حل کردن سوال‌های بی جواب کردند. مریم این نابغه علم ریاضیات تو سال ۱۳۷۸، توانست راه کاری برای مشکل محاسبه عمق حلقه‌های ترسیم‌ شده روی سطوح هذلولی پیدا کنه که چندین سال ریاضیدانان دنبال راه حلی برای اون بودند.

در زندگینامه مریم میرزاخانی بیان شده که در سال ۱۳۸۴ بود که با یان وندارک، استاد و دانشیار ریاضی دانشگاه استنفورد و پژوهشگر علوم کامپیوتر مرکز تحقیقاتی آی‌بی‌ام زندگی مشترکش رو شروع کرد و آن‌ها صاحب یک دختر به نام آناهیتا شدند. مریم در سال ۲۰۱۴ برندهٔ مدال فیلدز شد که بالاترین نشان علمی رشتهٔ ریاضیاته و هر چهار سال یک‌بار به دانشمندان برگزیدهٔ زیر ۴۰ سال اهدا میشه. ایشون نخستین زن و نخستین ایرانی بود که موفق به دریافت این جایزه شد. من باور دارم برای هر کس که هدفی داره مسیری هم وجود داره، ولی همیشه به این فکر می‌کنم که تو خاورمیانه، تو ایران، جایی که جامعه مرد سالار بر اون حاکمه و بیشتره حقوق زنان نادیده گرفته میشه، وقنی به عنوان یک زن به اهدافت برسی کار ساده ای نیست. این جا خوبه که اضافه کنم نهاد زنان سازمان ملل در سال ۱۳۹۸ به معرفی ۷ دانشمند زن تأثیرگذار دنیا پرداخت که یکی از اون ها مریم میرزاخانی بود.