بخشی از کتاب آئین بهائی، نگرشی کوتاه به تاریخ و تعالیم.
در این قسمت: از جمله شرایط یک زندگی خوشبخت، وفاداری، از خود گذشتگی، بردباری، فداکاری، محبت صداقانه و …
***
خانواده کوچکترین واحد یک اجتماع به شمار میرود. در همین واحد است که میتوان چگونگی همزیستی در جامعه را آموخت و آن آموزهها را به مرحلهی اجرا و عمل درآورد. زندگی زناشویی بر اساسِ تعالیمِ دیانت بهائی پایه و اساسِ حیات خانواده را تشکیل میدهد و طبق بیانِ حضرت بهاءاللّه «خداوند متعال سنّتِ نکاح را تأسیس فرموده و آن را حِصنِ نَجاح و فَلاح مقرّر داشته است.» زن و مرد در زندگی زناشویی از طریقِ تشکیلِ خانواده در محیطی امن به کسبِ کمالات و فضائل اخلاقی خواهند پرداخت.
عقد بهائی
طبق بیان حضرت عبدالبهاء:
«عقدِ بهائی ارتباط بین طرفین است و تعلّق خاطر بین جهتین ولی باید نهایت دقّت بنمایند و بر اخلاق همدیگر واقف شوند و عهدِ وثیق ارتباط ابدی حاصل شود و مقصد الفت و رفاقت و وحدت و حیاتِ سرمدی باشد … عقدِ حقیقی بهائیان این است که باید بین طرفین روحاً و جسماً التیام تامّ حاصل گردد تا در جمیعِ عوالمِ الهی اتّحاد ابدی داشته باشند و حیات روحانی یکدیگر را ترقّی دهند. این است عقدِ بهائی.»
نیل به اتّحاد ابدی در جمیع عوالم الهی مستلزم تلاش مداوم زن و شوهر است. ازجمله شرایطِ یک زندگی خوشبخت، وفاداری، از خودگذشتگی، بردباری، فداکاری، محبّت صادقانه و سعی بر برقراری روابط صمیمانه از جانبِ طرفین است. دیگر آن که یکدیگر را آنطور که هستند دوست بدارند و مددکارِ یکدیگر باشند و به هم در کسبِ کمالاتِ معنوی و فضائل اخلاقی یاری دهند. رشد و نموّ محبّت و صمیمیّت هنگامی میسّر است که زن و شوهر هر دو سعی بر شناخت و قبول استعدادهای بالقوّه و ارزشهای معنوی یکدیگر نمایند. احترام متقابل، خوشبینی و توجّه به محاسن همسر و آنچه در او ممدوح است از جمله شرایط یک زندگی زناشویی خوشبخت به شمار میرود. زندگی زناشویی زمینهی مناسبی برای تمرین بسیاری از قراردادهایی است که در اجتماع به کار گرفته میشوند. برابری حقوق زن و مرد از آن جمله است. زن و مرد باید مثل دو دوستِ صمیمی باشند و «توجّهشان معطوف به رفاه یکدیگر» باشد. عشق به همنوع و عمل کردن به آن از دیگر مواردی است که به زندگی زناشویی و رابطهی بین زن و شوهر استحکام میبخشد. چنان که همسران متّفقاً در جهتِ نیلِ به هدفی واحد کوشا گردند یا آن که هر دو به اتّفاق کمرِ خدمت به همنوع بندند، این نیز به تقویتِ پیوندشان کمک خواهد نمود. در آثار بهائی روی برقراری روابط جنسی بین زن و شوهر تأکید گردیده و از آن به عنوانِ «حقِّ طبیعی هر انسانی» یاد شده است. ضمناً فرو نشاندن تمایلاتِ جنسی منع و به هر انسانی اعم از زن یا مرد توصیه شده است که قوای جنسی خود را تحت کنترل قرار دهند. دوری از روابط جنسی خارج از زندگی زناشویی از جمله اصول بنیادی برای تحکیم مبانی زندگی مشترک شمرده میشود.
بهائیان بر این باورند که گزینش همسر باید از روی عشق و علاقهی قلبی صورت گیرد و راهنمای طرفین در زندگی زناشویی و مقصد ایشان کسب فضائل اخلاقی و کمالات معنوی باشد. هدف از زندگی مشترک تحکیم رشتههای الفت و مودّت بین زن و شوهر است. اگر چنین شود و اخلاقشان نیز متناسب یکدیگر گردد آنگاه پایههای استوار خوشبختی در چنین زندگی مشترک نهاده شده است. زن و شوهر باید آگاهانه خود را ملزم و مصمّم به تحکیم رشتههای پیوند بین خود نمایند. در هر زندگی زناشویی ممکن است گاه مشکلاتی پدید آید. این است که تعهّد به ادامهی تلاش در جهت تحکیم رشتههای پیوند، آن زندگی را از جدایی و نفاق محافظت خواهد نمود.
لزوم تبادل نظر و مشاوره در مسایل خانوادگی
تبادل نظر بین دو همسر یا بین والدین و اطفال از اهمّیت بسیار برخوردار است. مشاوره نیاز به زمان و مکان مناسب دارد. چگونگی مشاوره و تبادل نظر پُربار را میتوان آموخت و به آن کمال بخشید. بهائیان برای مشاورهی خانوادگی اهمّیّت بسیار قائلند. هر یک از اعضاء خانواده باید بتواند در محیطی پُر از مهر و محبّت، آزادانه، احساسات، نگرانیها، سرور و تمایلاتِ قلبیِ خود را بیان دارد. بهائیان در آثار دینی خود به مشاورهی مرتّب و منظّم پیرامون همهی مسائل خانوادگی تشویق شدهاند. مقاصد جمعی در اثر تبادل نظر، بهتر قرینِ موفّقّیت خواهد گردید.
در ضمن مشورت در امور خانوادگی از بروز اختلاف جلوگیری میکند و حل مشکلات را آسان مینماید. بیت العدل اعظم بالاترین مرجع جامعه جهانی بهائی، در یکی از پیام های خود در این باره از جمله چنین مرقوم داشته است: «مشاوره خانوادگی چنان که افراد فامیل بصیرت آن را یافته باشند که مکالمه و تبادل نظر باید آزادانه و در محیطی باز صورت گیرد و از روح اعتدال و تناسب برخوردار باشد، در این صورت آن مشاوره داروی شفابخش بسیاری از اختلافات خانوادگی خواهد بود.»