دعا
بخشی از کتاب آئین بهائی، نگرشی کوتاه به تاریخ و تعالیم.
در این قسمت: به اعتقاد بهائیان، دعا و مناجات وسیلهای موثر برای …
***
دعا
آثار و آموزههای حضرت بهاءاللّه، حضرت باب و حضرت عبدالبهاء از جمله شامل تعداد زیادی ادعیه و مناجات است که به مناسبتهای مختلف از جانب بهائیان مورد استفاده قرار میگیرد. مناجاتها را میتوان منفرداً یا در جمع تلاوت نمود. هر فرد بهائی مختار است هر هنگام که مناسب داند یا در هر مکانی که ایجاب نماید و حالتی روحانی دست دهد به تلاوت مناجات پردازد. در میان آثاری که برای راز و نیاز با خدای یگانه تخصیص یافتهاند، نماز روزانه از اهمّیت ویژهای برخوردار است. این نماز با آداب مخصوصی همراه است که به هنگام ادای آن از طرف نمازگذار برگزار میشود.
به اعتقاد بهائیان دعا و مناجات وسیلهای مؤثّر برای مکامله و راز و نیاز با پروردگار عالمیان است. انسان با آگاهی کامل به لزوم آن رو به آفریدگار خود مینماید و به تلاوت آن میپردازد. دعا و تضرّع و ابتهال به خدای یگانه قویترین نیروی محرّکه برای رشد و تکامل روح انسانی است. دعا موجب میشود که انسان عشق به خدای یگانه را در قلب خود احساس نماید و به حفظ و تقویت آن مبادرت ورزد. شخص عاشق همواره در طلب معشوق کوشد و وصال او را خواهد و راز و نیاز با او را جویا گردد. کتب و آثار دیانت بهائی به ما میآموزند که انسان هرگاه به خدای یگانه عشق ورزد، آن عشق را در حین دعا در قلب خود احساس نماید و به وصالِ مطلوب نایل آید. انسان در حینِ دعا به هویّت خود واقف گردد و به غنای روحِ خویش پردازد و در عمق وجود خود احساس سرور روحانی نماید. حصول چنین حالت روحانی نیروی محرّکه و الهامبخشِ انسان در تمامِ شؤون زندگی خواهد بود. انسان در حین دعا از خدای یگانه طلبِ یاری برای رفع مشکلات کند و طریق صواب را خواستار شود. خداوند واقف اسرار و آگاه بر منوّیات قلوب است و آفریدهی خود را دوست دارد و صواب و صلاح او را بیش از خودش تشخیص دهد. این است که انسان در حین دعا رو به خدای خود کند و طلب تأیید و توفیق در اعمال نماید. حضرت بهاءاللّه به ما اطمینان میدهند که هرگاه انسان با نیّت پاک رو به حضرت باری نماید و تمنّای حصول طلب کند، آن طلب چنانچه به خیر و صلاح او باشد و حکمت حضرتش ایجاب نماید لاجرم به حیطهی حصول در آید.
حالت درون
بهائیان بر این باورند که زبان دعا و مناجات زبان روح و قلب انسان است، بدین معنی که دعا بیش از فقط زمزمهی کلمات و ادای برخی آداب است. مهمّ کیفیّت درون و حالت توجّه، تضرّع و ابتهال است. به فرمودهی حضرت عبدالبهاء:
« باید جهد کنیم تا به مقامی رسیم که منقطعاً عَن کل الاشیاء و مَن فی العالم به خداوند وحده توجّه نماییم. در این مقام سالک را همّت لازم تا به آن مقام فائز شود. باید کوشش نماید و جهد کند. حصول این رتبه به عدمِ تعلّق و اعتنا به امور جسمانی و شدّت تمسّک و اهتمام به امور روحانیّه است، هر قدر از یکی بیشتر دوری کنیم به دیگری بیشتر نزدیک شویم.»
هواللّه
ای پروردگار، مرا بیدار کن هشیار نما، از غیر خود بیزار کن و به محبّت جمالت گرفتار نما. نفحهی روحالقدس بخش وندای ملکوت ابهی به گوش رسان. قوّت روحانی عطا کن و سراج رحمانی در زجاج قلب برافروز. از هر بندی آزاد کن و از هر تعلّقی نجات ده تا جز رضای تو نطلبم و به غیر از روی تو نجویم و دون راه تو نپویم. نفوس غافله را هشیار کنم و ارواح خفته را بیدار نمایم. تشنگان را آب حیات بخشم و مریضان را شفای الهی دهم. هر چند حقیرم ذلیلم فقیرم امّا پشت و پناهم تویی و مُعین و ظهیر هم تویی. تأییدی عنایت فرما که کلّ حیران گردند. خدایا تویی مقتدر و توانا و بخشنده و دهنده و بینا.
حضرت عبدالبهاء