تحریم سلاحهای اتمی، منع استفاده از گازهای سمّی، و غیر قانونی ساختن جنگهای میکروبی علل بنیادی جنگ را از بین نخواهد برد. گرچه این قبیل اقداماتِ عملی به عنوان عناصری از فرایند صلح به وضوح از اهمّیّت خاصّی برخوردارند امّا به خودی خود سطحیتر از آنند که بتوانند اثر عمیق و پایداری داشته باشند. مردم جهان با زیرکی و ابتکار در تلاشی بیپایان برای کسب سلطه و برتری، باز آلات جنگی دیگری اختراع خواهند کرد و از غذا، موادّ خام، منابع مالی، قدرت صنعتی، ایدیولوژی و تروریسم برای براندازی یکدیگر استفاده خواهند نمود. به علاوه اختلال عظیم کنونی در امور بشری را نمیتوان از طریق رفع درگیریها و یا اختلاف نظرهای خاصّ بین ملّتها از میان برداشت. یک چارچوب واقعاً جهانی باید اتّخاذ گردد.
رهبران ملّی مطمئنّاً از جهانی بودن مشکلات باخبرند، واقعیّتی که در انبوه فزایندهی مسائلی که هر روزه با آن رو به رو هستند به چشم میخورد. به علاوه مطالعات و راهحلّ های پیشنهادی از جانب بسیاری از گروههای علاقهمند و روشنضمیر و از طرف دوایر وابسته به سازمان ملل متّحد به قدری زیاد و بیشمار است که دیگر هیچ کس نمیتواند ادّعا کند که از احتیاجات خطیری که باید برآورده شود بیخبر است. امّا فلجِ اراده گریبانگیر شده و همین بیارادگی است که باید با دقّت مورد بررسی قرار گیرد و با قاطعیّت چاره شود. ریشهی این فلج و بیارادگی، چنانکه ذکر نمودیم این اعتقاد عمیق است که نوع انسان ذاتاً ستیزهخوست و در نتیجه مایل نیست مصالح نظم جهانی را بر منافع خصوصی ملّی ترجیح دهد و نمیخواهد با شجاعت به استقرار یک حاکمیّت متّحد جهانی با تمام مزایای عظیم آن بپردازد. آثار این فلج را همچنین میتوان در تودههای مردم ناآگاه و تحت انقیاد مشاهده نمود که نمیتوانند آرزوی خود را برای زیستن در ظلّ نظمی جدید همراه با آرامش و رفاه و صلح و صفا با تمام مردم دنیا به راحتی بر زبان رانند.
گامهای محتاطانهای که به خصوص پس از جنگ جهانی دوم در جهت نظم جهانی برداشته شده بارقههایی امیدبخش هستند. تمایل روزافزون گروههایی از ملل به رسمی نمودن روابطی که آنها را قادر به همکاری در امور مورد علاقهی مشترک میکند بیانگر این نکته است که مآلاً تمام ملل خواهند توانست بر این ضعف اراده فایق آیند. اتّحادیّۀ کشورهای جنوب شرقی آسیا، جامعه و بازار مشترک کارائیب، بازار مشترک امریکای مرکزی، شورای همکاری متقابل اقتصادی، جامعهی اقتصادی اروپا، اتّحادیّهی کشورهای عرب، سازمان وحدت افریقا سازمان کشورهای امریکایی، شورای جنوب پاسیفیک هر یک نمونهای از مساعی مشترکی است که راه را برای نظم جهانی هموار میسازد.
توجّه روزافزونی که به بعضی از عمیقترین مشکلات کرهی زمین معطوف میگردد نشانهی امیدبخش دیگری است. علیرغم نارساییهای آشکار سازمان ملل متّحد، بیش از چهل بیانیّه و عهدنامه که این سازمان به تصویب رسانده، حتّی در مواقعی که دولتها در تعهّد خود نسبت به آنها اشتیاقی نشان ندادهاند، جان تازهای به مردم عادی بخشیده است. اعلامیّهی جهانی حقوق بشر، کنوانسیون منع و مجازات کشتار دستهجمعی و اقدامات مشابهی مربوط به رفع کلیّهی تبعیضات بر مبنای نژاد، جنسیّت، و عقیدهی مذهبی، رعایت حقوق کودک، حفظ همهی افراد انسانی علیه شکنجه، ریشهکنی گرسنگی و سوء تغذیه، استفاده از پیشرفتهای علمی و تکنولوژیکی در راه صلح و به سود بشریّت، تمامی این قبیل اقدامات، اگر دلیرانه تنفیذ گردد و گسترش یابد، به فرارسیدن روزی سرعت خواهد بخشید که کابوس جنگ دیگر نخواهد توانست بر روابط بینالمللی سایه افکند.
برای دسترسی به متن کامل بیانیه بیت العدل اعظم خطاب به اهل عالم با نام “وعده صلح جهانی” اینجا کلیک کنید.