قسمت ۱۱
مرور مقالههای «دین و انحصار حقیقت»، «آیا دین میتواند دیدگاه انحصارگرایی و ادعای خاتمیت را کنار بگذارد؟»، و «سه راه برای مقابله با تمامیّتخواهی دینی»، نوشتۀ دیوید لنگنس.
***
فرزاد: دوستان سلام؛ با یک برنامهی دیگه از مجموعه «آموزههای نو»، به اتفاق پریسا، با شما هستیم.
پریسا: سلام من رو هم از استودیوی رادیو پیام دوست در کانادا پذیرا باشید. امروز به سراغ یک مجموعه مقالهی دیگر از وبسایت BahaiTeachings.org رفتیم با عنوان «تکثرگرایی دینی» که آن را دیوید لنگنس نوشته. را با شما مرور میکنیم. مقالۀ اول برنامه امروز:
فرزاد: اگر به خاطر داشته باشید، در چند برنامهی قبل، دو مقاله از مجموعه مقالهی «تکثرگرایی دینی» که آن را دیوید لنگنس نوشته، با هم مرور کردیم. امروز سه مقالهی دیگر از این مجموعهی 7 قسمتی را بررسی اجمالی میکنیم.
پریسا: عنوان این مقالهها از این قرار است:
فرزاد: «دین و انحصار حقیقت»
پریسا: «آیا دین میتواند دیدگاه انحصارگرایی و ادعای خاتمیت را کنار بگذارد؟»
فرزاد: و بالاخره، «3 راه برای مقابله با تمامیتخواهی دینی». دوستان، با برنامهی این هفتهی «آموزههای نو» همراه باشید. اگر موافقی برویم سراغ مقالهی اول امروز.
پریسا: حتما. مقالهی اول امروز ما عنوانش هست: «دین و انحصار حقیقت»
فرزاد: بله. در این مقاله لنگنس این سؤال را طرح میکند: آیا هیچ دینی میتواند بگوید که حقیقت فقط در دست اوست؟
پریسا: چرا که نه؟
فرزاد: خب، نکتهی جالب این است که خیلی از ادیان مدعیاند که تمام حقیقت پیش آنهاست و لاغیر.
پریسا: پس شاید همه حقیقت پیش یک دین تنها نباشد.
فرزاد: خب، لنگنس میخواهد در این مقاله همین موضوع را بررسی کند.
پریسا: جالب است. ادامه بده.
فرزاد: اول مقالهاش خاطرهای میگوید از کودکیاش. میگوید او که در خانوادهای پروتستان بزرگ شده بوده، یک روز از کشیش کلیسایشان همین سؤال را میکند: آیا هیچ دینی میتواند بگوید که حقیقت فقط پیش من است؟
پریسا: و لابد جواب میشنود که بله و فقط درکی که پروتستانها از دین مسیح دارند، درست است.
فرزاد: بله. و جالب این است که دوست کاتولیکش را که میبیند بهش میگوید که کشیش چی بهش گفته بود. حتما میتوانی حدس بزنی که دوستش چی جواب میدهد.
پریسا: حتما کشیش دوستش گفته بوده که فقط درک کاتولیکها از دین مسیح درست است.
فرزاد: دقیقا.
پریسا: و وقتی که نگاه میکنیم میبینیم که منشاء بیشتر اختلافها، دعواها، و حتی جنگهای مذهبی، همین نگاه انحصارطلبانه صاحبان و پیروان دین نسبت به حقیقت بوده.
فرزاد: بله. لنگنس در مقالهاش با نگاهی اجمالی به ادیان مختلف، نتیجه میگیرد که این دیدگاه انحصارطلبانه به حقیقت در بیشتر ادیان وجود داشته.
پریسا: خب، چرا این جوری است؟ هیچکس از خودش نپرسیده که چطور میشود همه خودشان را بر حق بدانند و بقیه را باطل؟
فرزاد: حداقل لنگنس که میگوید این سؤال را از خودش کرده!
پریسا: به چه جوابی رسیده؟
فرزاد: لنگنس میگوید بعد از مطالعه و تحقیق دربارهی ادیان مختلف، متوجه شده که شباهتهای زیادی بین ادیان وجود دارد و حقیقت آنها گونهای از حقیقتی بزرگتر و کلیتر است؛ همهی ادیان اصول روحانی مشترکی دارند و رشتهای از حقیقت روحانی همه آنها را به هم وصل میکند.
پریسا: یعنی با وجود آداب و مناسک و احکام متفاوت، همهی ادیان هستهی مشترکی دارند.
فرزاد: درست است. و این چیزی است که پیروان خیلی از ادیان بهش باور دارند.
فرزاد: دوستان، قبل از اینکه به سراغ مقالهی دوم امروز برویم، میخواهیم یک بار دیگر خواهش کنیم که به فیسبوک و تلگرام سرویس رسانهای فارسی بهائی سر بزنید و دربارهی مقالهها نظر بدهید.
پریسا: آدرس صفحهی فیسبوک و تلگراممان را در آخر همین برنامه یک بار دیگر به اطلاع شما میرسانیم.
فرزاد: در ضمن، از این به بعد، برنامههای «آموزههای نو» از طریق ساندکلاد سرویس رسانهای فارسی بهائی هم قابل دسترسی است.
پریسا: دوستان، لطفا با ادامهی برنامه امروز ما همراه باشید.
…